Polska Harcerska Szkoła Społeczna im. R. Traugutta zajmuje się nauczaniem języka polskiego oraz wychowaniem dzieci i młodzieży zgodnie z ideami harcerskimi. Kiedy się wchodzi do jej pomieszczeń przy ulicy Sowieckiej 64, to czuje się ten klimat, w jakim przebywają uczniowie. Lekcje języka polskiego odbywają się zazwyczaj w sali, której patronem jest Romuald Traugutt – przywódca powstania styczniowego. Spogląda on poważne z portretu zawieszonego na wprost drzwi na biało-czerwonym tle. Sala Traugutta jest jednocześnie galerią malarstwa z portretami polskich bohaterów narodowych i znanych pisarzy.
Na ścianach wokół szkolnych stołów i tablicy wiszą portrety Józefa Piłsudskiego, Tadeusza Kościuszki, generałów – obrońców twierdzy brzeskiej, Ignacego Paderewskiego, Anny Walentynowicz, Elizy Orzeszkowej, Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wygląda to tak, jakby byli oni obserwatorami i nadzorcami postaw i postępów w nauce uczniów, spadkobierców ich osiągnięć, efektów bohaterskich czynów, poświęcenia i pracy.
Zbiórki zuchowe i harcerskie odbywają się w drugiej większej sali. W niej z kolei znajduje się portret zesłańca, Ryszarda Snarskiego. Obok niego leżą znaleziska, symbole katorżniczej pracy w kopalniach Workuty – fragment zardzewiałego drutu kolczastego i kawałki węgla. Zostały one znalezione podczas letniego rajdu przedstawicieli harcerzy i członków FPIL śladami polskich zesłańców. Na ścianie wisi tabliczka z prawem harcerskim, które zawsze można wskazać i przypomnieć zasady postępowania godne harcerza. Są też inne symbole świadczące o tym, że tu w wychowaniu ważne są „Bóg, Honor i Ojczyzna” – obraz Matki Boskiej, brzozowy krzyż i flaga Polski.
Atmosfera miejsca widać odpowiada uczniom, bo ciągle ich przybywa. W szkole można się uczyć języka polskiego na każdym poziomie zaawansowania języka i w każdym wieku. Najmłodsi uczniowie mają 5, 6 lat. Jest dla nich specjalna grupa. Potem są grupy dla dzieci 7, 8 –letnich, 9 – 14 –letnich, dla dzieci uczących się języka polskiego drugi rok, dla młodzieży uczącej się trzeci rok, a także dla dorosłych, którzy są na poziomie początkującym i zaawansowanym. Wszystkich uczniów jest około 200. Cele uczenia się języka polskiego są różnorodne. Najczęściej uczniowie chcą znać język polski, aby kontynuować naukę i studia w Polsce w polskim systemie nauczania albo jeździć na wycieczki, obozy, biwaki harcerskie do Polski i nawiązywać nowe znajomości.
W realizacji celów Polskiej Harcerskiej Szkoły Społecznej uczestniczy nauczycielka z Polski, Dorota Prążyńska, skierowana do pracy w Brześciu przez ORPEG, a także miejscowe nauczycielki, Swietłana Maniakowa, Anna Paniszewa, Irena Hrybchuk, Irena Yarovaya, Halina Biedulina, Ludmiła Sinicka, Irena Makarowa, Liliya Patonia, Nina Kulikowa, Tatiana Małachowa, Bożena Demczenko, Sabina Karpowicz, Maryna Hlazava, Helena Kachan z Kobrynia, Aleksander Saroka z Iwacewicz, Wiktoryja Chwaszczewska z Baranowich. Wychowawcą oraz opiekunem dzieci podczas wycieczek jest druh Aleksander Nawodniczy. Prawidłowości funkcjonowania szkoły nadzoruje pani Anna Paniszewa - główny koordynator FPIL. Dzięki tym osobom oraz uczniom podatnym na właściwe wychowanie funkcjonuje Polska Harcerska Szkoła Społeczna im. R. Traugutta w Brześciu.
Dorota PRĄŻYŃSKA, nauczycielka ORPEG
